කොහෝ කොහෝ......මොනමගුලට කොහෝ කියනවදෝ....?

නන්දා මාලිනී "ප්‍රේමයේ මධුර බව මෙයයි" කියලා " ඔබයි රම්‍ය සඳ කිරණ .." සිංදුව කිව්වා වගේම "ප්‍රේමයේ රුදුරුබව මෙයයි" කියල "දෙතොලම පුපුරා ලේ ගැලුවා.." සිංදුව කිව්වා මතක ඇති. හැම දේකම දෙපැත්තක් තියනවලුනේ. මෝඩයාගේ දවසෙන් අවුරුදු මාසෙත් උදා වෙලා. උදේට උදේට ඇහෙන කොහාගේ සද්දෙත් එක්ක එලිවුනු වෙලේ ඉඳන් රෑ වෙනකල් මාකටිං කාරයොන්ගෙ අවුරුදු මාකටිං, අවුරුදු සේල්, රතිඥ්ඥා සද්දෙන් "අවුරුද්දේ සොඳුරු බව මෙයයි" විදියේ මිහිරි හැඟීමක් නිතැතින්ම  හිතට ගලාගෙන එනවා. ටීවී වල, රේඩියෝවල, පත්තර වල නං අවුරුදු අසිරිය බේරෙනවා හෝ ගාලා.  ඒත් ඉතිං  ආර්ථික අපහසුතා තියෙන , පවුලේ වගකීම් දරන, වැඩකරන මිනිස්සුන්ගේ හිතට "අවුරුද්දේ රුදුරු බව මෙයයි" විදියේ හැඟීමකුත්  නොදැනීම වගේ හිතට එන බව මටත් දැනිල තියනවා. හැමෝටම "මේ අවුරුදු කාලේ .. තෙල් ඉහිරුණු කැවුම් ගෙඩිය වාගේ" හිනාවෙන්න බෑ.

පොඩි කාලේ අම්මල තාත්තල වැඩිහිටියෝ කතාවෙනකොට "අවුරුද්දත් එනවා.. අපිව කන්න" කියල නිතරම කියවෙනවා මං අහල තියනවා. "මේ මොන විකාරයක් කියනවද, අලුත් අවුරුද්ද එන එක කොයි තරම් ෂෝක්ද ..."  පුංචි කාලෙ මගේ හිතට දැනුනේ එහෙමයි . පාරතොටේදි අලුත් අවුරුද්දෙ මිනිස්සු එකිනෙකා හම්බුනාම "ආ... කොහොමද.. අවුරුදු සරුයිද?" කියල අහනකොට "වරදක් නෑ..., අවුරුදු ජයයි" කියනවට වැඩියෙ අහන්න හම්බවෙන්නෙ " මොන සරුවක්ද" එහෙමත් නැත්තං "සල්ලි තියනවනං හැමදාම අවුරුදු.." වගේ බොහොම හුරුපුරුදු වචන සෙට් එකක්.  

 රටක ආර්ථිකේ කචල් වෙනකොට , මිනිස්සු අතේ මුදල් ගැවසෙනව අඩු වෙනකොට එදා වේළ අමාරුවෙන් කාලා ජීවත්වෙන මිනිස්සුන්ට "උත්සව කාලෙදි" වැඩිපුර මුදල් වියදම් කරනවා කියන්නෙ බොහොම අමාරු දෙයක්. සම්ප්‍රදාය බිඳින්නත් බෑ. ඒ "අවුරුදු සම්ප්‍රදාය"ත් එක්ක එන සතුට, කෙළිලොල් බව බලාපොරොත්තුවෙන් ඉන්න පොඩි එවුන්ගෙ හිත් නොසතුටෙන් තියන්නත් බෑ. තමන්ගෙ අම්මල තාත්තලට "අවුරුදු සම්ප්‍රදාය රකින්න" ගෙනැත්දෙන ඇඳුම්-කැඩුම් ටික අරගෙන නොදිත් බෑ. පොඩි කාලේ අවුරුදු කාලා පුරුදු , හිතට නිතැතින්ම ගලාගෙන එන සොම්නස් සිතිවිල්ල දියාරු කරලා අරින්නත් බෑ. ඒ නිසාවට අගහිඟකම් පිරිලා ඉතිරිලා ගියත් "අවුරුදු සිරිය" ගෙදරට ගේන්නම වෙනව. අනිත් එක සාමාන්‍ය පන්තියෙ මිනිස්සු අවුරුද්ද පුරාම බොහෝවිට අඳින්නෙ ඔය අවුරුද්දට ගන්න ඇඳුම් කෑලි ටික විතරයි. ඒ ටික ගත්තෙ නැත්තං ඒකත් නෑ.

කතෝලිකයන්ට නත්තල සැමරුවත් එක්කම ලබන ජනවාරි පළවෙනිදට විතරයි අවුරුදු එන්නෙ. අපේ මිනිස්සු ලවා ඒකත් බලෙන් "සමරවන්න" මාකටිං කාරයොන්ට පුළුවන් වෙලා. කතෝලිකයන්ට අවුරුද්දකට එකපාරක් විතරක් සමරන්න, පාටි දාන්න වෙන වැඩේම අපේ එවුන්ට දෙපාරක් කරන්න වෙලා. උන්ට යවන්න වෙන්නෙ "Happy new year" කියල එක SMS එකයි. අපේ උන් ජනවාරි පළවෙනිදට ""Happy new year" එක අරින්නත් ඕන අප්‍රේල් මාසෙ මැද "සුභ අලුත් අවුරුද්දක් වේවා" එක අරින්නත් ඕන. SMS එකේ ඉඳන් පටන්ගන්න වියදම අපේ උන්ට ඩබල් වෙනවා ඔය වැඩෙන්. උන්ට තියෙන්නෙ එක "බෝතල්" මාසයයි. අපේ උන්ට දෙකයි.  මැයි මාසෙ වෙසක් දවස් දෙකට විතරක් නිකං කන්න දන්සැල් හම්බුනත් ඊට කලින් ගෙවල් වලට දන්සැල් වලට සල්ලි එකතුකරන්න එන උදවියට දෙන සල්ලි වලින් සතියක් කඩෙන් කන්න පුළුවන්. 

අවුරුදු කන එක වගේම වෙසක් සමරන එකත් මගාරින්න, අතෑරල දාන්න පුළුවන් දේවල් නෙවෙයි. හැබැයි ඉතිං ඔය හැම එකටම වියදම් කරන්න මිනිස්සුන්ට සල්ලි ඕන. අත් අතේ සල්ලි නෑ. අපේ මිනිස්සු නිකං ඉන්නෙත් නෑ. හැම වෙලාවකම බැලුවොත් වැඩ. සල්ලිත් හම්බවෙනවා .ඒත් එව්ව වාෂ්පවෙන විදිය ගැන කියන්න දෙයියන්ට වත් බෑ. දෙයියො හම්බවෙන්න කපුවෙක් ගාවට ගියාම ඌ පුරුද්දට කියන කතාවම තමයි ඇත්තටම වෙන්නෙ. "සල්ලි හම්බ කරනවා... ඒත් ඉතුරුවක් නෑ".... කාගේද වැරැද්ද? මිනිස්සුන්ගේද? ආර්ථිකය හරියට කළමනාකරණය නොකරන ආණ්ඩුවෙද? එහෙමත් නැත්තං අපේ ජීවිත වලට කිසියම් හෝ අදාළත්වයක් නැති හැම ලබ්බම බලෙන් කරගස්සවන "මාකටිං" කාරයොන්ගෙද? ප්‍රශ්නම තමා...

අවුරුදු කාලෙට නගරවල පාරවල්, රෙදි සාප්පු, මිනිස්සුන්ගෙන් පිරිලා ඉතිරිලා ගිහිං. "අපිට සල්ලි නැති උනාට මිනිස්සුන්ට සල්ලි තියනව, නැත්තං ඔච්චර කොහොමද මිනිස්සු රෙදි කඩවල් වල ඉන්නෙ? මිනිස්සුන්ට අවුරුදු සරුයි, අපිට නැති උනාට " - හැමෝටම ඒ විදියට හිතෙන්න පුළුවන්.  ඒත් යථාර්තය ඒක නෙවෙයි. තමන්ට ඇඳුමක් ගත්තෙ නැතත් පොඩි එවුන්ට ඇඳුම් කෑල්ලක් අරන් දෙන්න, අම්මට තාත්තට අඳින්න චීත්ත කෑල්ලක්, සරොම් කෑල්ලක් අරන් දෙන්න, පොඩි එකාට ආසාවට පත්තු කරන්න නිලා පෙට්ටියක්, බඹර චක්කර දෙකතුනක් අරන්දෙන්න ටවුමට නොයන්නෙ කවුද? ඒ විදියට හිතුවොත් අලුත් අවුරුද්ද නමට හෝ සමරන හැම පවුලකම එක සාමාජිකයෙක්හරි ටවුමට යනවා. එතකොට ටවුන් වල රෙදි කඩ පිරිලා ඉතිරිලා යන එක අහන්නත් දෙයක්ද? පාරෙ යන එන ගමන් මිනිස්සු රෙදි කඩවල් වලට ගිහිං අරන් එන ඉටි බෑග් දිහා හොඳට බලන්න. බෑග් මළු අතින් කටින් එල්ලගෙන යන මිනිස්සු ඉන්නෙ කීයෙන් කීදෙනාද? බොහොමයක් දෙනෙක්ගෙ අතේ පොඩි මල්ලක් දෙකක් තියේවි. දුප්පත් මිනිහෙක් පවුලෙ හතරපස් දෙනෙක්ට අවුරුද්දම අඳින්න අරගෙන යන ඇඳුම් තමයි  ඔය පොඩි මල්ලේ දෙකේ තියෙන්නෙ. ඒ ඇඳුම් කඩේකට ගිහිං බැලුවොත් රාක්ක, හැඟර් වල තියන ඇඳුම් දිහා බලන්නෙ වත් නැතුව ලොකු පෙට්ටි වල සේල් දාල තියන ඇඳුම් ගොඩවල් අවුස්සන මිනිස්සු කොච්චර නම් දකින්න හම්බවෙනවද.. වඩාගෙන යන පොඩි එකා නිලා පෙට්ටියක් ඉල්ලලා අඬද්දි ගිණිකෙළි කඩ ඉස්සරහින් අහක බලාගෙන යන මිනිස්සු කොච්චරක් නම් ඉන්නවද..

කල්‍යාණ මිත්‍රයා බෝනස් කපපු කතන්දරේ ගැන දාල තිබ්බ විස්තරේ නිසාවටයි මේ සම්බන්ධව ලියන්න හිතුනෙ. බෝනස් ඒකත් අරගෙන කරන්න පුළුවන් ප්‍රමාණයට වැඩිය ටිකක් හරි හොඳින් අලුත් අවුරුද්ද සමරන්න හිතාගෙන හිටපු මිනිස්සුන්ගෙ මූණු කළු වෙච්ච හැටි ඌ එතන ලියල තිබුණ. සාමාන්‍ය ජීවිතේ ගැටගහගන්න දඟලනකොට අනුන්ට ගෙවන්න තියන පොඩි පොඩි හෝ ණය මුදල් ආපහු දෙන්න ඕන කියන මතය අලුත් අවුරුද්දත් එක්කම එන දෙයක්. අවුරුද්ද අලුත් නම් පරණ දේවල් ඉවර කරලා තියෙන්න ඕන. විශේෂයෙන් හැමදාම පඩිය දෙනකල් අහල පහළ කඩෙන් ණයට ගන්න බඩු වලට ගෙවන්න ඕන මුදල. ඔය ණය මාසයක් ගානෙ රබර් වගේ ඇදි ඇදී ගිහිං ලොකු ගානක් එක්කහු වෙලා හිරවෙන්නෙ අවුරුදු මාසෙදි. එක ගෙවන්න මුළු පඩියම වියදම් වෙනව. අවුරුද්ද පුරාවට ආණ්ඩුවේ හෝ වේවා පෞද්ගලික හෝ වේවා තමන්ගෙ ආයතනයේ කඹුරණ මිනිස්සුන්ට අලුත් අවුරුද්ද සමරන්න වැඩිපුර මුදලක් දෙන එක ලොක්කොන්ගේ යුතුකමක් විදියටයි මම නං දකින්නෙ. කෑම ටිකක් හදල පොඩි උන්ට කන්න දීල තමුනුත් සප්පායම් වෙන්න පුළුවන් තරමට බඩු වල මිළ අඩුකරන එක ආණ්ඩුව විසින් කරවන්න ඕන කියලයි මම නම් කියන්නෙ. හැමදාමත් මැරි මැරී තමන්ගෙ පවුල ජීවත් කරවන්න දඟලන මිනිස්සුන්ට අවුරුද්දකට වතාවක් වත් සතුටින් ඉන්න දෙන්න ඕන. ඒ විදිහෙ දීමනාවක් ලැබෙනවනම් අඩුමතරමේ මිනිස්සු අවුරුද්දට කෑවෙ ඇන්දෙ නැතත් හිතේ නිදහසින් ඉඳීවි. එහෙම නැතුව  "අවුරුද්ද කියන්නෙ අපිව කන්න ආපු එකක්" කියන සිතිවිල්ල හිතේ දරාගෙන දහසක් ප්‍රශ්න ඔලුවෙ තියාගෙන ඉස්සරහට හම්බවෙන මිනිස්සුන්ට මූනිච්චාවට "සුබ අලුත් අවුරුද්දක් වේවා!!" කියන කිවිල්ලෙන් වැඩක් තියනවද?

මට හොඳට මතකයි පුංචි කාලේ අවුරුද්දට ගෙනැල්ල දෙන්නෙ ඇඳුම් තුනයි නම් අවුරුද්ද දවසට  තුන් පාරකට ඒ ඇඳුම් තුන මාරු කර කර අඳිනවා. තාත්තා ගෙනත් දෙන රතිඥ්ඥා පෙට්ටිය කොටස් කීපෙකට බෙදලා නැකත් වලටත් පත්තු කරන්න ඉතුරු කරගෙන සැරින් සැරේට පත්තු කරනවා. උඩහ ගෙදර ලොකු මාමා හැම අවුරුදු මාසෙම ගෙනත් දෙන නිලා පෙට්ටිය හම්බෙනකල් බලාගෙන ඉන්නවා. පොඩි කාලේ අවුරුද්දට අපිට කොච්චර නම් වැඩ තිබුනද. ඒ දේවල් අපිට අහිමි වෙලා තිබ්බ නම් පුංචි හිත් වලට කොයිතරම් නම් දුකක් දැනේවිද? ඒ දේවල් අහිමි වෙන පොඩි ළමයි කොච්චර නම් අද සමාජෙත් ජීවත් වෙනවද? නත්තල් කාලෙට දුප්පත් පොඩි ළමයින්ගෙ වොයිස් කට් දාල ("මට නත්තලට ඕන බෝනික්කෙක්" විදිහෙ) දුප්පත් ළමයින්ට යමක් දෙන්න ක්‍රියාත්මක කරන එෆ්.එම්. ව්‍යාපෘති අළුත් අවුරුද්දට පොඩි ළමයි වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක නොවෙන්නෙ ඇයි? චන්දයක් එනකොට ආණ්ඩුවෙන් අඩුකරන බඩු මිළ අලුත් අවුරුද්ද කාලෙට අඩු කරන්න බැරි ඇයි? (අඩු කිරිල්ල කෙසේ වෙතත් ගිනි ගණන් යන එක නම් වෙනවා) . කොම්පැණි වලින් නත්තලට දෙන බෝනස් අවුරුද්දට නොදෙන්නෙ ඇයි? කාටද මේ අරියාදුකම් කරන්නෙ?

සුළු ව්‍යාපාරයක් හෝ කරද්දී තමන් යටතේ වැඩකරන සේවකයන්ගේ ආර්ථික තත්වය ගැන සලකල අවුරුද්ද වෙනුවෙන් පොඩිහරි බෝනස් එකක් දෙන්න පුළුවන් නම් කොයිතරම් වටිනවද. අහලපහල ළමයින්ට අවුරුද්ද වෙනුවෙන් නිලා පෙට්ටි කීපයක් හරි අරන්දෙන්න පුළුවන් නම් ඒ පොඩි එවුන්ට ඒ දේ කොච්චර නම් අගේද. අවුරුදු මාසෙ කුළී වැඩකට නමුත් ගෙදරට එන මනුස්සයෙක්ට පොඩ්ඩක් හොයල බලල කීයක්හරි වැඩිපුර දෙන්න තියනවනම් ඒ මනුස්සයට එක කොයිතරම් ශක්තියක් වේවිද.. පොඩ්ඩක් හිතල බලමු.. හැමෝම එකට සහජීවනෙන් එකම වෙලාවකට වැඩ අරඹන්න, කන්න බොන්න එකට එකතු වෙන අලුත් අවුරුද්දේ ඒ සහජීවනය අර වගේ දේවල් වලින් ශක්තිමත් වෙන්නෙ නැත්ද?  රෙදි සාප්පු ගානෙ ඇවිදිනකොට පාරේදී හම්බවෙන "කපුරු බෝල" විකුණන මනුස්සයත් ඒවා විකුණලා තමන්ගෙ දරුපැටවුන්ට අලුත් ඇඳුමක් අරන්දෙන්න , උන්ව සතුටු කරන්න යමක් කරන්න ඒ වෙළඳාමෙන් උත්සාහකරන බව මතකයෙ තියාගෙන අහක නොබලා "කපුරු බෝල පැකට්ටුවක්" අරගත්තොත් ඒ මනුස්සයගේ අවුරුද්දත් සරු වෙනවා නේද? අපේ කාර්යබහුල ජීවිත වලදී අපිට ගොඩක් දේවල් "මිස්" වෙනවා. ඒත් මේ වගේ පොඩි දේවල් නමුත් හිතේ තියාගෙන තමන්ට කරන්න පුළුවන් විදියේ උදව්වක් උපකාරයක් අපේ "මිනිස් ජාතිය" වෙනුවෙන් කරන්න පුළුවන් නම් ... අඩුම තරමෙ අවුරුදු මාසෙ වත්.

 

අවුරුදු මාසෙ පටන්ගත්ත ගමන් හාහාපුරා කියල "අවුරුද්දේ රුදුරු බව මෙයයි" කියල අවුරුද්දම කාලකන්ණි කරන්න හැදුව නෙවෙයි. මේ ගැනත් පොඩ්ඩක් හිතේ තියාගෙන අපිට අවුරුදු තිබුණට අවුරුදු නැති දස දහස් ගානක් මිනිස්සු ජීවත් වෙන සමාජෙක අපි ජීවත් වෙන්නෙ කියල අදහසක් ඔළුවට දාන්නයි මේ ටික කිව්වෙ. මොකද කලින් කිව්වා වගේ සමහර දේවල් අපට "මිස්"වෙනවා. මේ කියවිල්ලෙන්  කාටහරි සුළුවෙන් හරි උපකාරයක් සිද්ධවෙනවා නං, පොඩි එකෙක්ට නිලා පෙට්ටියක් හරි ලැබෙනවානං ....