අවුරුදු උණට උණ වෙඩිල්ලක් ...!!!

කොල්ලෙක්  උනාම අවුරුද්දට උණ වෙඩිල්ලක් හැදුවෙ නැත්තං අවුරුද්දට චාරිත්‍ර ඉෂ්ට කොලේ නෑ වගේ තමා ඒ කාලෙ නං. උණ වෙඩි හදන ටෙක්නික් එක අපිට නං හම්බුනේ ගමේ සමාජෙන්ම තමයි. තෝරලා බේරලා උණ ගස් වල පුරුක් ගැනල අත්ත මුත්තා කාලේ ඉඳන් අවුරුද්දට උණ වෙඩි හදාපු පරම්පරාවේ අවසාන පුරුක් තමයි අපි.

 උණ වෙඩිත් එක්කම ඈඳෙන තවත් දෙයක් තමයි බීරංග. සීයලාගේ කාලේ මගුල් ගෙදරක ජෝඩුව පිටත් වෙද්දිත් ගහල තියෙන්නෙ බීරංග.  අවසාන වතාවට බීරංග කතාවක් දැකල අහන්න ලැබුණේ "බෝඩිම" ටෙලි නාට්ටෙන් තමා. බෝඩිමේ කට්ටිය වේදිකා නාට්ටි නාඩගමක් නටනකොට අහස ගුගුරුවාගෙන, පොලව දෙදරවාගෙන යකෙක් වේදිකාවට එන ජවනිකාවේදී වේදිකාව පිටිපස්සෙ ඉඳන් බීරංගයක් ගහනකොට වෙච්ච ඇබැද්දිය ඒක බලපු කට්ටියට මතක ඇති. බීරංගෙ ගලේ ගහනකොට පොඩ්ඩක් මිස් වෙලා ජවනිකාවට වේදිකාවට නගින්න හිටපු යකාගෙ කකුලෙ වැදිල ඌ මර ලතෝනි දීගන දුවල හෙන විජ්ජුම්බරයක් උනා කට්ටියට මීටර් ඇති. අපි ඔව්ව කොරන කාලේ බීරංග වඳ වෙලා. ටෙක්නික් එක අස්ථානගත වෙලා. බීරංග වෙනුවට රතිඥ්ඥා ඇවිල්ල. ඒ උනත් ඒ කාලේ පොඩි "model බීරංගයක්" බයිසිකල් ස්පෝක් එකකින් හදල ගිනිකූරු වෙඩිබේත් පුරවල පොඩි ඇණයක් සෙට් කරලා පත්තු කළා මතකයි. හැබැයි ඒකෙ සද්දෙ ටිකක් සැර මදි. ඔන්නොහෙ බීරංගෙ අල්ලලා දාමු. ඒ ගැන හරියට දන්න කවුරුහරි ඒකෙ තාක්ෂනේ ගැන කිව්වොත් අපිත් දැනුවත් වෙන්නම්.



ඉස්සර අපි උණ වෙඩි හැදුවෙ, උණ වෙඩි ගැහුවෙ තරඟෙට. මහත උණ පඳුරු තියන තැන් වලින් තෝරලා බේරලා කපාගෙන උණ ගස් කරගහගෙන යන කොල්ලො කුරුට්ටො ඒ කාලේ අවුරුදු කාලෙට ඕනෑතරම්. කොල්ලො කුරුට්ටෝ සෙට් වෙලා උණ වෙඩි හදන "වර්ක්ෂොප්" හැමතැනම.  මහත උණ ගස් වලට මරාගන්නවත් එක්ක. සද්දෙ මදි නං ආයෙත් වෙන ගහක් කපන් එනවා. අම්මල තාත්තලගෙන් කෙඳිරිගාල කීයක් හරි ඉල්ලගෙන හිස් අරක්කු බෝතල් අරන් බූමිතෙල් ගේන්න කඩේ දුවනවා ඉවරයක් නෑ. සල්ලි හොයාගන්න බැරිම උනොත් අනුන්ගේ වත්තකිං පොල් ගෙඩි දෙකතුනක් අහුලලා කඩේට දීල හරි වැඩේ කොරනවා. අවුරුදු කාලෙට ගමේ කොල්ලො ගාව බූමිතෙල් ගඳ වරන්නෙ නෑ. ඒ වගේම උණ වෙඩි ගැහිල්ල නිසා ඇහිබැම කාරිය පුච්චගත්ත කොල්ලොත් නැත්තේම නෑ. උද්යෝගෙ වැඩිකම නිසා උණ වෙඩි හොරකමුත් සිද්ද වෙනවා. සද්දෙට පත්තුවෙන, පදම් වෙච්ච උණ වෙඩිල්ලක් අහලපහලම ගෙවල් වල ඉන්න හොර කොල්ලන්ගෙන් බේරගන්න රෑට ගේ අයිනෙන්  ගෙනත් තියාගන්නත් වෙනව සමහර වෙලාවට.
අපේ ගමේ කෙලවරේ පීල්ල හේනෙ (වත්තෙ නම) තමයි ලොකුම උණ ගස් තිබ්බෙ.

ඔය වත්තෙ අයිතිකාරය කොල්ලන්ට උණ ගස් ඉල්ලුවට දෙන්නෙ නෑ. කොල්ලො හොරෙන් තමයි උණ පඳුරට වැඩේ දෙන්නෙ. අපේ තාත්ත මිනිහව හොඳට අඳුරනවා. ඒත් ඉතිං  කවුද දන්නෙ ඉල්ලුවම  දෙයිද කියලා. ඒ නිසා අවුරුදු මාසෙක එක දවසක් මහපිහියත් අරගෙන යාලුවෙක් එක්ක හොරෙන්ම  වැඩේට එන්ටර් උනා. පාළු වත්තෙ කෙලවරේ තියන පඳුරෙන් ගහක් කැපුවට ඔය යකාට තේරෙන එකක්යැ. මේක කියෝන කාටහරි උණ ගහක් හොරෙන් කපන අයිඩියාවක් ආවොත් එහෙම කියලයි මේ කියන්නෙ. එපා... වැඩේ හරි යන්නෙ නෑ. උණ ගහේ මැද හිස් නිසා ඒ සද්දෙ හත් ගවුවකට ඇහෙනවා. ඒ කිව්වා වගේම ඒ වැඩේ ඒ විදියටම උනා. අයිතිකාරය ආව සද්දෙ ඇහිලා. පැනල දිව්වට බේරෙන්න හම්බුනේ නෑ. "උඹ කාගේ එකෙක්ද?" පලවෙනි ප්‍රශ්නෙ මට. "මාමෙ අපේ තාත්ත අහවලා" . "ඉතිං පුතේ උඹ කලින් කිව්වා නං මං ගහක් කපල දෙනවනෙ" ( තාත්තගෙයි මේ යකාගෙයි ඇඳුනුම් කමට පින්සිද්ධ වේවා) . මහපිහිය මගෙන් අල්ලගත්තු ඒ මාම හොඳ උණ ගහක් කපල පෑහලම දුන්න.එදා ඉඳන් අවුරුද්දට උණ ගස් හොරකම් කරන්න උනේ නෑ. "බූමිතෙල් බෝතලේ පගාවට" කාරිය අනිත් කොල්ලන්ටත් උණ ගස් මයෙ ගානෙ ඒ උණ පඳුරෙන්ම ලැබුණ.

උණ වෙඩිල්ල හදාගෙන පාඩුවෙ ඒක පත්තුකරගෙන ඉන්න කොල්ලො නෙවෙයි අපි නං ඔන්න. නිකංම වෙඩිල්ල පත්තු කලාට කිසි ත්‍රිල් එකක් තියනවයැ. "අපේ තුවක්කු ඉහලම කාලතුවක්කු" සිංදුවත් අහල තිබ්බකොට අපේ කාල තුවක්කුවෙං නිකංම සද්දෙ විතරක් එනවට අපේ කිසි කැමැත්තක් තිබ්බෙ නෑ. සද්දෙ වගේම යුද්දෙත් ඕන නිසා උණ වෙඩිල්ලෙ කෙරෝල වහනවා පොල් කට්ටකින්. වහල පත්තු කලාම පොල් කට්ට "ප්‍රක්ෂිප්ත චලිතයක්" පෙන්නුම් කොරමින් ඈතට වීසි වෙනවා. ගොඩක් වෙලාවට පොල් කටුව පුපුරනව කෑලි දෙකකට. අම්මට  ලිපේ දාන්න පොල් කට්ටක් ඉතුරු කරන්නෙ නෑ ඔය කාලෙට. උණ වෙඩි කාලතුවක්කුව කෙහෙල් පඳුරකට හරි කිරි හබරල පඳුරකට හරි මානල පොල් කටු ප්‍රක්ෂිප්ත වලින් පඳුර සුනුවිසුණු කොරන්නයි අපේ ට්‍රයි එක.

  උණ වෙඩි , පොල් කටු සෙල්ලම ගැන කිව්වම මේ කතාව මතක් උනේ. අවුරුදු මාසෙ දවසක මගෙ උණ වෙඩිල්ල පත්තු කරලා ඉවර වෙලා ඉන්නකොට දිගටම  තවත් උණ වෙඩි සද්දයක් ඇහෙනවා. (ඕක ඉතිං හැම වෙලේම ඇහෙනව ඒ කාලෙට. මොකද හැම කොල්ලම තරඟෙට  උණ වෙඩි ගහන නිසා) උඩහ ගෙදර කොල්ලො දෙන්න හිටු කියල වෙඩි ගහනවා. පොල් කටු දෙකතුනකුත් අරගෙන එතෙන්ට ගිහිං උනුත් එක්ක මාත් හෝ ගාල වැඩ. හැන්දෑවෙ කළුවර වැටීගෙන එනවා. උණ වෙඩිල්ලේ කට හරෝල තිබුනෙ පාර පැත්තට . පොල් කටු දෙකක් වෙඩි තියල ඉතුරු එකත් උණ වෙඩිල්ලෙ කටට හයි කරල පිඹල පිඹල ගිහිතිබ්බ විතරයි සද්දෙත් එක්කම පාර පැත්තෙන් කුණුහරුපත් එක්ක මිනිහෙක් බණින සද්දයක් එනව. බැනගෙනම ලඟට අවා. බැලින්නං අරුන්ගෙ තාත්තා.. අඩියක් කාරිය ගහල පාරෙ ඇවිදගෙන ආපු "මෑන්ස්"ව තමයි අපේ පොල්කටු කාලතුවක්කුවේ ඉලක්කෙ වෙලා තියෙන්නෙ. පොල්කටු ප්‍රහාරයට ලක්වෙච්ච "බුවා" දණ්ඩෙන් පහරපු නාග රාජය වාගෙ කිපිලා. සුටුස් ගාන ඇසිල්ලට මං මාරු...පොරවක් ගෙනත් "හනුම දරපලනව වගේ" උණ කාලතුවක්කුව පළු කරපු "මෑන්ස්"ගෙ බැනිල්ල නැවතුනේ සෑහෙන වෙලාවකට පස්සෙ. කොල්ලො දෙන්න වැඩේ අතෑරියෙ නෑ. පහුවදා ආයෙත් එකක් හැදුව.


උණ වෙඩිල්ලක් හදන විදිය ගැන විස්තරයක් දාන්න ගිහිං වල්පල් කියෝපු තරං. උණ වෙඩිල්ලේ උප්පත්තිය සිද්ද උනේ චීනෙද දන්නෙත් නෑ..ලොකු පුතා  කිව්ව විදියට කලිසම් ඇන්දෙත් මුලින්ම චීන්නු ලු. වෙඩිබේත් හැදුවෙත් උන්මනේ. දත් කූරේ ඉඳන් ලොකු ලොකු දේවල් වෙනකල්ම උණ බම්බුවෙන් හැම බම්බුවක්ම හදන චීනා මේකටත් මූලික උනාද දන්නෑ... මොකා හැදුවත් අපේ මොකෝ. අපිත් හදනවනේ.. හ්ම්ම් වැඩේට බහිමු.

සාත්තරයක් දෙනකොට ඒක හරියට දෙන්න ඕන. මේ වැඩෙත් එහෙං මෙහෙං කිව්වොත් මෙලෝ මළදානයක් තේරෙන එකක් නැති නිසා කටු සටහන් ටිකක් එක්කම මේ ගැන පැහැදිලි කොරන්නං. ඒ වගේ දේවල් කොරන සොප්පෙයාර් ගැන ප්‍රවීණත්වයක් නැති නිසා කොලයක් ගත්ත, පෑනෙන්ම ඇන්ද , ඉස්කෑන් කොරන්න විදියක් නැති නිසා පොටෝ ටිකක් ගැහුව, මේකෙ එල්ලුව. සංගක්කාරගේ වගේ "කොච්චර සිම්පල් ප්ලෑන් එකක්ද?"

උණ වෙඩිල්ලක් හදාගන්න මුලින්ම හොඳ උණ ගහක් තෝරගන්න ඕන. කඳ  මහත වැඩි වෙන්න වෙන්න සද්දෙත් වැඩියි. ඒ විදිහෙ උණ පඳුරකින් මෝරපු ගහක් කපාගෙන පෑහලා සුද්දකරගෙන මුල් පුරුක් 2ක් 3ක් කපල අයින් කරන්න ඕන. ඒව තියන හරිය වැඩේට ගන්නෙ නෑ. මුල හරියෙ "කුඹල"( පුරුක ඇතුලේ කුටීරය) පුංචි නිසා. පුරුක් 5ක් 6ක් දිගට තියෙන්න ඉතුරු කෑල්ල කපල වෙන් කරගන්න ඕන. (සමහර උණ ගස් වල පුරුක් කොටයි, ඒ නිසා අඩි 5ක් 6ක් වගේ දිගට ගත්තම පුරුක් ගාන ගැන වද වෙන්න ඕන නෑ). ඊට පස්සෙ පල්ලෙහා තියන රූප සටහනේ A වලින් දැක්වෙන විදියට උණ ගහේ යටි පැත්තෙ එක කුඹලක් ඉතුරු වෙන්න ඉතුරු කුඹල් ටික කඩලා සුද්ද කරන්න ඕන ( පුරුක් ඇතුලේ කුටීර වගේ වෙන් වෙලා තියන තට්ටු ටික) . ඒක දිග යකඩ ඉන්නකින් කරන්න පුළුවන්. හයිය ලීයක් ගත්තත් වැඩේට සෑහෙනව. එක කුටීරයක් ඉතුරු කරගන්නෙ හේතුවක් ඇතුව. ඕක ඇතුලේ බූමිතෙල් පුපුරද්දි එක කුඹලක් කැඩුනොත් එතකොට උණ බම්බුව විසිකරන්න වෙනවා මෙහෙම කලාම අනික ඉතුරු  වෙනවා. අවදානමට පෙර සූදානම කිව්වලුනෙ "සමහන්" කාරයත්.

උඩ පින්තූරෙ නං අහුලගත්ත එකක්. ඒකෙ කඩනවා පෙන්නන්නෙ කෙලවර කුඹල විතරක් ඉතුරු කරලා.
ඊට පස්සෙ "B" රූපසටහනේ විදියට නොකඩපු කුඹලට, නොකඩපු කුටීරයෙ අනිත් පැත්තට අඟල් 3ක් විතර වෙන්න සෙන්ටිමීටර් 1.5ක් පමණ විෂ්කම්භය තියන සිදුරක් හදාගන්න ඕන. ඕක ලොකු වැඩි උනොත් ඔතනින් බූමිතෙල් ගහනවා, සද්දෙත් අඩුයි. පොඩි වැඩි උනොත් ඇතුලට ගින්දර රිංගවන හනසු කෑල්ල ඔබාගන්න බැරි වෙනවා.

C රූපසටහනේ සහ D රූප සටහනේ,B වල තියන පැත්තට විරුද්ධ පැත්තටයි බම්බුව තියල තියෙන්නෙ. C, D වල ආයෙත් A,B,C,D කියල දාල තියෙන්නෙ කම්බි වලින් බඳින්න ඕන තැන්. සමහර වෙලාවට උණ බම්බුව පුපුරන්න පුළුවන්. එහෙම වෙන එකෙන් ආරක්ෂා වෙන්නයි, එහෙම පිපුරුවොත් බූමිතෙල් හැලිල ගිනි ගන්න එක වළක්වන්නයි තමයි එහෙම කරන්නෙ. "සේෆ්ටි ඩිපොසිට් බොක්ස්" කිව්වලු නෙ. කොන්ක්‍රීට් දානකොට කම්බි බඳින්න ගන්න හාඩ්වෙයා වල තියන "බයින්ඩින්" කම්බි ඔය වැඩේට ගැලපෙනවා.

දැන් ඔන්න උණ බම්බුව වැඩේට ලෑස්තියි. සෙටප් කිරිල්ල තමයි දැන් කරන්න තියෙන්නෙ. E රූපසටහනේ විදියට ආධාරක දෙකක් අටවගන්න ඕන. උණ බම්බුවේ කුඹල් නොකඩපු සිදුර විදපු පැත්තෙ ආධාරකේ කොටටත් කට තියන පැත්තෙ ආධාරකේ උසටත් හදාගන්න ඕන. එහෙම අටවලා උණ බම්බුව ඒක උඩ තිබ්බම (සිදුර උඩට හිටින්න) සමතලා පොළවේ අංශක 20ක 30ක වගේ ආනතියක් තියෙන්නත් ඕන. F රූපයේ විදියට බූමිතෙල් දාපුවම හිටින්න ඕන. ආනතිය වැඩි වෙන්න හොඳත් නෑ. එතකොට භූමිතෙල් වාෂ්පය ඇතුලෙ හැදෙන්න පරක්කුයි, ආනතිය අඩු උනොත් වෙඩි පත්තුකරනකොට කටෙන් බූමිතෙල් ටික එලියට විසි වෙයි.

ඊට පස්සෙ F රූපයෙ G වලින් ඊතල දෙකකින් පෙන්නලා තියන ඒරියා එක රත් කරන්න ඕන. පොල් කොළ වලින් හරි වෙන දෙයක් පත්තු කරලා හරි විනාඩි 5ක් විතර රත් කරනකොට අර සිදුරෙන් එලියට බූමිතෙල් වාෂ්ප එනව පෙනෙයි දුමක් වගේ. (රත් කරනකොට පරිස්සම් වෙන්න ඕන උණ බම්බුව පිච්චෙන්නෙ නැති වෙන්න රත් කරන්න) ඊට පස්සෙ ඒ සිදුරට පිඹින්න ඕන හතර පස් වතාවක් ( අපි නම් එතෙන්ටම කටින් තමයි පිම්බේ. ඒ උනත් පොඩි එස්ලෝන් බැට කෑල්ලකින් ලිපට පිඹින ස්ටයිල් එකට පිම්බ  නම් ආරක්ෂාව හොඳයි)  එහෙම පිඹිනකොට පේනවා උණ බටේ විවෘත්ත පැත්තෙන් සුදූ දුමක් වගේ බූමිතෙල් වාෂ්ප එලියට යනවා. එතකොට පිඹිල්ල නවත්තල G රූපසටහනේ විදියට හනසු කෑල්ලකින් තීරුවක් ඉරල අරගෙන බූමිතෙල් පොල්කට්ටක ඔබල (ඒක අඳින්න බැරි උනා) කුප්පි ලාම්පුවෙන් පත්තු කරලා (මොකෙන් නමුත් ගිනි තියල) ඒක අර සිදුරෙන් ඇතුල් කරන්න ඕන.

මුලින් මුලින් පොඩි පොඩියට සද්දෙ ආවට එන්න එන්න සද්දෙ වැඩි වෙයි. ඒ ගිනි තියන වාරයක් පාසා සිදුරට පිඹින්න ඕන අනිත් පැත්තෙන් එලියට බූමිතෙල් වාෂ්පේ එන්න පටන් ගන්නකල්. පස්සෙ කාලෙ ඕකට පිඹිනවා වෙනුවට බයිසිකල් පොම්පෙකින් හුළං ගහන්න ගත්ත . ඒක සේෆ්ටි වැඩියි කටින් පිඹිනවට වැඩිය. ගිනි තියන්න හනසු ඕනෙම නෑ. මොන ක්‍රමේකින් හරි අත පුච්චගන්නේ නැතුව ගිනි තියනවනං එච්චරයි. ගිනි ගන්න වෙලාවට ඔය සිදුරෙනුත් උඩට පොඩි ගිනි පාරක් ගහනවා. ඔන්න ඔච්චරයි වැඩ සටහන. වැඩි විස්තර, ගැටළු තියනවා නං අහන්න.

ලොකුවට සල්ලි තිබුන නැති නානාප්‍රකාර සෙල්ලම්බඩු, කොම්පියුටර් අනංමනං නොතිබුණු මගෙ පුංචි කාලේ අවුරුද්ද ගෙවුනේ ඔය වගේ දේවල් එක්ක. ඒ දේවල් වලින් අපි හරිම අපූරු වින්දනයක් ලැබුවා. මේ විදිහෙ ක්‍රියාකාරකම් කිරීම නිසා නිර්මාණාත්මක බවක් ඉබේම අපේ ඔළු වලට එකතු උනා. කොච්චර කාර්යබහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් හැදුවම දැනුත් පුදුම සැහැල්ලුවක් දැනෙන්නෙ. නැත්තටම නැති වෙලා යන පරණ දේවල් රැකගන්න , ඉස්සරහටත් මේව තියෙන්න ඕන නිසා පවුල්කාරයෙක් උනත් දැනුත් මේ වගේ දේවල් හදන්න උත්සාහ කරනවා. අවුරුදු 2 කින් නොහදපු උණ වෙඩිල්ල මේ  පාර අටවන්න ඕන. වටේ පිටේ පොඩි කොල්ලො ඕව බලල තමයි ඉගෙනගන්නෙ. උන්ටත් පොඩි උන් ඉන්න දවසට ඒ පරම්පරාවටත් මේව උගන්නයි. "ඕව හරි අවදානම් වැඩ, ළමයි තුවාල කරගන්නවා" කියල මේ දේවල් හෙළා දකින්නත් කට්ටිය ඉන්න බව දන්නවා.හැබැයි  ආරක්ෂිතව වැඩේ කරනවා නං මුකුත් වෙන්නෙ නෑ. අනික මේ සද්දෙට බල්ලෝ බය වෙන්නෙත් නෑ රතිඥ්ඥා වලට තරම්.

 " කොල්ලො අපි උඹල වගේ නෙමෙයි .. ඒ කාලේ අපි කොරපු ජාති එක්ක බැලුවම උඹල මොනාද දැන් ඔය කොරන්නෙ" කියල වයසට ගියාම පොඩි එවුං ටිකක් වටකරගෙන කයිවාරු ගහන එකත් සුළු පටු වැඩක්ද.... මට නං ඒ වගේ කයිවාරු ගහන්න ඕනතරම් දේවල් තියනවා...