වෙසක් මාරයි, දන්සැල් හමාරයි..

"මල්ලි පන්සල තව ඉස්සරහද?" තඩි හයිපයි වාහනේක යාන්ත්‍රිකව පාත් කරපු වීදුරුව අස්සෙන් ඔළුව එලියට දාපු (සන්ග්ලාස් පොල්ලකුත් පිණී බානවටද කොහේදෝ  ඔලුවෙ දාගත්තු) තඩි සයිස් මහත්තයෙක්, පුතේ කියල කතාකරන සයිස් පොඩි එකෙක්ගෙන් පාර අහනවා. "ඉස්සරහ, තව ටිකක් ඉස්සරහට යන්න මේ පාරෙම" මහත්තය කියනවද, මාමෙ කියනවද, එහෙමත් නැත්තං අන්කල් කියනවද කියල ආමන්ත්‍රණයක් හොයාගන්න බැරි වෙච්ච පොඩි එකා තටම තටම උත්තර දෙනවා. පන්සල ගැනද එහෙමත් නැත්තං දන්සැල ගැනද මන්ද ඇහුවෙ වීල් ඉස්පින් වෙන ගානට පිකප් කොරපු වාහනේ ඉගිල්ලුනේ පන්සල ලං වෙද්දී ශ්‍රද්ධාව වැඩි වෙච්චි නිසාද එහෙමත් නැත්තං දන්සැල සිහිවෙලා බඩගින්න තදවෙච්ච නිසාවටද මන්ද. ඒ අස්සෙන් අජානේය අස්ස වේගෙන් ඩබල් ත්‍රිබල් දාගෙන වෙට්ටු දාගෙන බයික් වල ඉගිල්ලෙන නහරකාර කොල්ලො, අපේ පුංචි කාලේ මතක් කරන පුෂ්බයිසිකල් වල දාඩිය පොල්ල දාගෙන දන්සැල් වන්දනාවෙ යන කොළු කුරුට්ටෝ රංචු , පයින්ම පන්සලට තලෝන වයසක ආච්චිලා , බලෙන් තැන් තැන් වල පාට පුච්චපු ඩෙනිම් ඇඳගෙන පන්සල පැත්තට අඹරවන ගමේ ගැටිස්සියෝ, උන්ගෙ කන් ගාවින් කෝච්චි ටයිප් හෝන් පිඹ පිඹ යන ඇට්ටර කොල්ලො පිරිච්ච ත්‍රීවීල්,  පන්සල් පාර කොච්චරට තදබදේකට අහුවෙලාද..

ඉස්සර බයිසිකල් කටුවත් අරගෙන දන්සැල් කන්න යාලුවෝ සෙට් ඒකත් එක්ක පාරට බහිනකොට අම්මගෙ සේෆ්ටිය සම්බන්ධ වෝනින් එක විදියට හැමදාම අහන්න ලැබෙන "අඬුපඬු  කඩාගන්නේ නැතුව රෑ වෙන්න කලින් ගෙදර වරෙල්ල" වචන සෙට් එකට අමතරව තාත්ත අහලපහලක හිටියොත් " පන්සල් යන මිනිස්සුන්ට දෙන දන්සැල්බතටත් නිකන්ම ගිහිං කෙලලා වරෙල්ල" කියල කින්ඩි කතාවකුත් අහන්න ලැබුණ. ගමේ දන්සැලෙන් ගිහිං බත් කාල එනවා කිව්වම ඒ දවස් වල ඒ වැඩේ සැළකුවේ මදිපුංචිකමක් විදියට.

"දන්සැල් දෙන්නෙ පන්සල් යන වන්දනාකාරයොන්ට කන්න දෙන්න මිසක් ගෙවල් වලට වෙලා බට කලියාගෙන, බඩ උලාගෙන  ඉන්න එවුන්ට කන්න දෙන්න නෙවෙයි" කියල මතයක් ඒ දවස් වල තිබුනෙ. හැබැයි ඉතිං දැන් නං ගමේ දන්සැලට දෙන හාල් මිටියට හිලව් වෙන්න බත් බේසමක් ගෙදෙට්ට ලැබුනෙ නැත්තං අපේ අම්මගෙත් මූණ එල්ලෙන්න ගන්නවා. "අද දන්සැලෙන් බත් හම්බවෙයි, උයන්න ඕන වෙන්නෙ නෑ " කියල ෆුල් ආතල් එකේ කකුල් දෙක වන වන තෝරාගත්තු හාමුදුරුනමකගේ ටීවී බණක් අහන්න අපේ අම්මත් පුරුදු වෙලා. කාර්යබහුල ජීවිතෙන් ටිකකට නමුත් මිදිල නිදහසේ එදාට වත් ඉන්න පුළුවන් වෙන නිසාවට අපේ අම්මත් පරණ ප්‍රතිපත්ති පාවල දීල.එක අතකට දේශපාලු මහත්තුරු ප්‍රතිපත්ති පාවල දෙන විදියට මෙව්වත් ප්‍රතිපත්තිද කිව්වලු.

 

එක අවුරුද්දක ගෙවල් පල්ලෙහා දීපු බත් දන්සැලෙන් බත් කාපු පොෂ් ඇන්ටි කෙනෙක් "මල්ලි ( යකෝ අපේ අම්මටත් වැඩිය වයස), කාලෙකින් ගමේ විදියට කෑම ටිකක් කෑවෙ. පින්සිද්ද වෙනවා" කියල පිටටත් තට්ටුවක් දාල ගියා මතකයි.

ඔන්න ඉතිං උඹලගෙ හැකර කටවල් නලියනව ඇති "ඇන්ටිව තාම මතකයි එහෙනං" කියල කියාගන්න බැරුව. ඒක නිසා නෙවෙයි, එවෙලෙ ගොනා වගේ ඔලුව වනපු මගේ හිත මගෙන්ම ඇහුවෙ " යකෝ බතුයි, පරිප්පුයි, අල තෙල්දාපුවයි, අඹ මාලුවයි (ඕක වරදින්නේ නෑ, නිකං ගස් වල වැටි වැටි යන අඹනෙ) , පපඩමුයි කියන්නෙ ගමේ කෑම වේලක්ද" කියල. යකොඩෝ මුන් හැමදාම තුන් වේලටම කන්නෙ ෆ්‍රයිඩ් රයිස්, බුරියානිද? එහෙමත් නැත්තං "අපි මෙව්වගේ බාල කෑම කන්නේ මේ වගේ දවසට විතරයි" කියන නක්කල් ටෝක් එකක්ද ඒ දැම්මෙ , එහෙමත් නැත්තං අපේ හිත හැදෙන්න වැඩේ ඇප්‍රිසියේට් කොලාද කියල මට නං තේරුනේ නෑ. ඔය මොන විදිහ හිතාගෙන කිව්වත් "ප්‍රාඩෝ එකෙන් ගිහිං දන්සැල් කන එක" අද ට්‍රෙන්ඩ් එකක් වෙලා.එහෙම බැලුවම  නූතනයේ  රංචු පිටින් දන්සැල් වල පෝලිම් වල ඉන්නෙ "සෝපාකලා" නෙවෙයි.

 පන්සල් වඳින්න යනවා වෙනුවට දන්සැල් වඳින්න සෙට් වෙන "පොෂ්" හෝ "වෙන්ඩ පොෂ්" ඇන්ටිලාගෙ හිත් වල බැරිවෙලාවත් "බුද්ධාලම්බන ප්‍රීතිය" ජනිත වෙලා පන්සලට යන්න හිත දුන්නොත් පන්සලේ සිල් අරගෙන බණක් භාවනාවක් කරගෙන ඉන්න වයසක සීයලගෙ සීලෙටත් දෙයියන්ගේම පිහිටයි. "මහෝදර ටයිප්" බඩවල් බේරෙන්න ටීෂර්ට් කෑල්ලක් ඇඳල, ළූණු සිවි ගනකමේ  "තුන්කාල්" කලිසම් කිටි කිටියෙ ඇඳගෙන "ලබ්බට කෝටුව ගැහුවා වගේ" පන්සලට යනවට වැඩිය හොඳයි දන්සැලක් කාගෙන ගෙදර යන එක. හැබැයි ඉතිං එක අතකට එව්ව ඇඳගෙන යන දිහා බලල පිළිකුල් භාවනාව වඩන්නත් බැරි කමක් නෑ හරියට කල්පනා කලොත්.

 

පන්සල් යනකොට සුදූ ඇඳුමෙන් යන්න කියල කියන්නෙ. ඇඟ පේන්නේ නැති වෙන්න යන්න කියල කියන්නෙ. ඒ ඔක්කොම රෙගියුලේෂන් කවර් වෙන්න අපේ උන්දැල සුදූ පාටින් ඔක්කොම වැහෙන්න, හැබැයි ඔක්කොම ටික බේරිලා පේන්න ඇඳගෙන පන්සල් යන්නෙ. කොටින්ම කිව්වොත් ඔටු කුරයත් පේනවා. ඔන්න කොල්ලො දැන් අපේ උන්දලාගේ සංවරකම. ඔව්වට ඉතිං උන්දලාගේ අම්මලත් වගකියන්න ඕන. අම්මලත් ඒ විදිය නං දූලා හදන්නෙ කොහොමද?

 වෙනින් දවස් වලට සමහර  කෙල්ලොන්ගෙ  නළලට වැඩල තියන මොකද්දෝ එක දන්සැල් කන්න ආවම ආපහු මූලස්ථානය බලා පසුබසිනවා. අඩි දෙකතුනක් උඩින් යන උන්දැලා අගේට සේරෙප්පුත් නැතුව දන්සැල් ගාවින් බිමින් යනවා. බිමින් වඩින උන්දලා එක්ක හිනා වෙන්න විහිළුවක් කරන්න දන්සැල් ගාව ඉන්න හැමදාම බිමින් යන කොල්ලො කුරුට්ටන්ටත් අවස්තාව උදාවෙනවා. ආගමික කෙසේ වෙතත් තාරුණ්‍යයේ ප්‍රබෝධය නං ඒ වෙලාවට ඇතිවෙනවා.. බැලුවම ඒකත් නරකම නෑ.. ඉරිදාට පල්ලියෙදි හම්බවෙන කොල්ලො කෙල්ලො වගේම පෝයදාට පන්සලේදී හම්බවෙන කොල්ලො කෙල්ලොත් ඉන්න ඕන. හැබැයි ඉතිං හම්බවෙලා බණමඩුව පිළිකන්නට රිංගන්න ඔට්ටු නෑ..

සමහරු නං කියනවා දන්සැල් කන්න යන උදවිය යන්නෙ "වේල පිරිමහගන්න", දන්සැල් වලින් කාලා වියදම ඉතුරු කරගන්න කියල. හැබැයි ඒ විදියටම කල්පනා කරන්නත් බෑ. වාහනේක වේවා, වෙනයම් ප්‍රවාහන ක්‍රමයකින් වේවා දන්සැල් හොය හොයා කන්න ගියත් ප්‍රවාහන වියදමම ඊට වඩා වැඩියි. ඒ නිසා එක පිලිගන්නත් බෑ. එහෙමත් නැත්තං "දන්සැල් බත් රස නිසා" දන්සැල් බත් කන්න යනවා කියල හිතන්නත් බෑ. කල්දේරම් වල මහා පරිමාණයෙන් ඉදෙන දන්සැල් බත ගෙදර ඉදෙන සම්බෝල බත්පතට වැඩිය කොහොමටවත් රහ වෙන්න විදියක් නෑ. එහෙම වෙනවා නං ගෙදර ඉදෙන්නේ මෙලෝම රහක් නැති කටේ තියන්න බැරි තරම් අමිරස කෑම වේලක් වෙන්න ඕන. අලුත් ට්‍රෙන්ඩ් එකට අනුව  වාහන තදබදයත් එක්ක පන්සලකටත් ගොඩවදිනගමන් දන්න අඳුනන නෑදෑ හිතමිත්‍ර ගෙවල් වලටත් කඩා පාත් වෙවී පන්සල් වෙනුවට දන්සැල් වැඩි වැඩියෙන් වන්දනා කරගෙන යන මේ රැල්ල මොන නමකින්ද හඳුන්වන්න වෙන්නෙ? "ආගමික ප්‍රබෝධය"කියන්නෙ එකටද එතකොට?

දවල්ට ටාගට් එක දන්සැල්. රෑට ටාගට් එක වෙසක් කූඩු, තොරන් සහ වෙසක් කලාප. එව්ව වලත් දන්සැල් තිබුණට අපි එපා කියන්නෙ නෑ. වෙසක් වලටත් මාකටිං තියරිය කොයි තරමට කාවැදිලද කිව්වොත් නූතනයේ වෙසකුත් මාකට් කිරිල්ලක් තියෙන්නෙ. කුකුල්ලු අඹරල සෙලෝපෙන් වල දාල ස්ටීම් කරලා සොසේජස් හදල විකුණන උදවියත් වෙසක් කලාප සංවිධානය කොරන්නෙ යස  අපූරුවට. අපේ තමයි "ඔරිජිනල්ම ධාතු" පෙන්නන්නෙ කියාගෙන ධාතුත් මාකට් කරන කාලයක් උදාවෙලා. රටේ සමහර කුප්‍රකට උදවිය "ඔරිජිනල් ධාතු"කරඬු ඔලුවෙ තියන් වඩම්මනවා දකිනකොට එක අතකට හිතෙනව උන්ගේ ඕළු උඩින් ඒ ධාතු වඩින්නේ රෙදි ඇඳගෙනද කියල. පතිවත රකින ගණිකාවන් සහ අවංක දේශපාලනඥයන්  ඉන්න රටේ ඔව්වත් වැඩද කිව්වලු.

අටපට්ටමක් ගෙදරක එල්ලෙනව පේනකොට, ලස්සන කැටයම් තියන කැරකෙන කූඩුවක් කැරකෙනවා දකිනකොට, පොල් ගස් කීපයක් උසට තොරන් වල විදුලි බුබුළු නිවෙන පත්තුවෙනකොට හිතට දැනෙන්නේ බුද්ධාලම්භන ප්‍රීතිය කියල මම නම් හිතන්නෙ නෑ. "අපේ ආගම, අපේ මිනිස්සු ආගම නිසා කරන දේවල්, අපි ඔක්කොම එකට තෙමඟුල සිහි කරන විදිය" කියල හිතෙනකොට හිතට නැගෙන ආගමික ප්‍රබෝධයක් විදියටයි මම නම් ඒ දේවල් සලකන්නේ. බෞද්ධ පුනරුදයක් ඇතිවෙන්න බෞද්ධ ප්‍රබෝධය අත්‍යාවශ්‍යයි. හැම ආගමකම පැවැත්මට ඒ වගේ ආගමික ප්‍රබෝධයක් හිතට නැගෙන්න ඕන. බුද්ධාගම ඉදිරියට පවතින්න නම් පොඩි දරුවාගේ පටන් වැඩිහිටියා දක්වාම "මේ තමයි අපේ ආගමෙන් කරන දේවල්, මේ තමයි වෙසක්, මේ තමයි පොසොන්" ආකාරයට පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට ඒ දේවල් හිත වලට කාවදින්න අවශ්‍යයි.  වෙසක් කූඩු, තොරන්, දන්සැල්, පෙරහැර, ලොකු බුද්ධ ප්‍රතිමා, සුවිසල් වෙහෙර විහාර වලින් ආගමික ප්‍රබෝධය, පුනරුදය ඇතිවන අතරේම ඒ ඇතුලාන්තයෙන් මිනිස් සිත් වලට උතුම් වූ බුදු දහම ඇතුල් කරවීමත් අත්‍යාවශ්‍යයි. බලාගෙන ගියාම  ඔක්කොම ෂෝ එකට කරන අපේ මිනිස්සු හිත් වලට දාගන්නෙ නැත්තෙත් ඒ දේ විතරයි. කොහොම නමුත් හැමෝටම ප්‍රීති වෙසක්!!!  අපි මොන මොන  දේවල්  පිරිහුණා පිරිහුණා කියල  කිව්වත් නිර්මල බුදු දහම තවත් කාලාන්තරයක් අපේ සමාජය විසින්ම රැකගනිමින්  ඉදිරියට පවතීවි..