ඇඳුම - වැදගත්කම, තත්වය සහ මහන්තත්වය

වැඩපළේ මැෂින් එකක්  කැඩිලා ඒක රෙපයාර් කරකර ඉන්නගමන් මජං පිටින්ම ටවුමට යන්න උනා ඒ වැඩේට අමතර කොටසක් මිලයට ගන්න. බඩු ටිකත් අරගෙන බේකරි කඩේට මොනවහරි බඩට දාගන්න යන අතරමග පාර අයිනේ හිඟන්නෙක් හිඟමන් යදිනවා. වෙනදා ටවුමට ආවාම පුරුද්දක් විදියට හිඟමන් ඉල්ලන මේ වගේ මිනිස්සුන්ට රුපියල් දහයක් ,විස්සක් දෙන මගේ අත නිරායාසයෙන්ම සාක්කුවට රිංගුවේ මාරු සල්ලි තියනවද බලන්න වෙන්නැති. මට ඉස්සරහින් හොඳට ඇඳපැළඳගෙන හිඟන්න ගාවින් ගිය මනුස්සය දිහාවට  "අනේ මහත්තයෝ,අසරණයට පිනට යමක් " කියල දික්කරපු අතට කීයක්හරි වැටෙනවනං මං දැක්කෙ නෑ.. සාකුව ඇතුළෙම   රුපියල් දහයෙ කොලයක් අතේ උණ්ඩි කරගෙන හිඟන්න ගාවින් යනගමන් ඒක දෙන්නයි කියල පොර දිහා  බැලුවම, මෙන්න බුවා මං දිහා බලලා අහක බලාගත්තා.අතේ පයේ මජං , කසිකබල් කොට කලිසමකුයි මජන් ගෑවුණු ටී ෂර්ට් කෑල්ලකුයි ඇඳගෙන  ගල් කුඩු  වලින් වැහුණු රබර් සෙරෙප්පු කටු දෙකකුත් දාගෙන ඒ මදිවට බුලත් විටකුත් හප හප හිටපු මාව ඒ මනුස්සයට පේන්න ඇත්තේ ඌටත් වඩා නට්ටන් වෙච්ච හිඟන්නෙක් විදියට.  දෙනවද නොදෙනවද කියල හිතල , එක්කෝ දැන් මේක දුන්නොත් ඒක පොරගේ තත්වෙට මදිකමක් වෙයිද දන්නේ නැති නිසා පාරිශුද්ධ පුණ්‍ය චේතනාව අකුලගෙන සාක්කුව ඇතුලෙම දහයේ නෝට්ටුව අතෑරලා බේකරි කඩේට ගොඩවැදුන.

කෙටි කෑමක් කාලා බීම එකක් බොන්න හිතාගෙන මේසෙකින් වාඩිවුණු මං ගාවට වේටර් අයියෙක් ඕනෑවට එපාවට කිට්ටු උනා . "මල්ලි මොනවද?" . මුගේ අම්මට.. වෙනද මං මහත්තය. වෙනදට වතුර වීදුරුව පට ගාල මේසෙට වඩින්නේ. අද? "  ෂෝටීට්ස් ගේන්න" ඔන්න එතකොට කොහේදෝ ඉඳන් මගේ ටිප් එකට හුරු වෙච්ච මාව දන්න වේටර් අයියෙක් එතනට පාත් උනා. " මහත්තය, මොකෝ අද මේ? වැඩක් වත් කරකර ඉන්නගමන්ද?" " ආ ඔව් අයියේ, පොඩි කෑල්ලක් ගන්න ආව" . ළඟ මේසේ හිටපු කට්ටිය මගේ මූණ දිහා බලන් ඉද්දීම අඳුනන වේටර් අයියා බනිස් ට්‍රේ එක ගෙනත් දුන්න මේසෙට. බනිස් ගෙඩි දෙකකුත් ගිලලා අලියා බීම බෝතලේකටත් වගකියල, එතනින් පිටත් උනේ වෙනදට වඩා කීයක්හරි ගානකුත් වේටර් අයියට දීල. හිඟන්නටත් බාල්දුවෙලා හිටපු මගෙ තත්වෙ උස්සල තියල ,වේටර් අයියා කෙරුවේ සුළුපටු වැඩක්යැ. 

 

ව්‍යාපාරික ස්ථානයකට ගොඩවදින කස්ටමර් කෙනෙකුට ඇඳන් ඉන්න ඇඳුම, තත්වය නොබලා මහත්තය, එහම නැත්තං "සර්" කියල අමතන්න ඕන කාට උනත්. මගේ නං තියරිය ඒක. මගේ ගල් වැඩපලට එන අලුත් කස්ටමර්ලා ඔක්කොටම මං කතාකරන්නෙ "මහත්තය"  කියල. එන පුද්ගලයා හාඩ්වෙයා හිමියෙක් වේවා, වැඩකරන ලොරි ඩ්‍රයිවර් කෙනෙක් වේවා මගේ වැඩපලේ ඒ තියරිය ක්‍රියාත්මකයි. හිතවත් උනාට පස්සේ නං ඉතින් ඒක , අයියේ ,මල්ලියේ, මචං ටයිප් එකට එනවා කොහොමත්. මහත්තය කියල කියෝගන්න තියන කැමැත්ත නෙවෙයි මෙතන තියෙන්නෙ. එහෙම කියෝගන්න තරම් හීන මානයක් මට නෑ.  මොන මනුස්සයට උනත් ගරුත්වයක් ඇතුව කතාකරන්න ඉගෙනගන්න පුළුවන් නම් එක හොඳ ගුණාංගයක්. ගොඩක් වෙලාවට සිංහල ව්‍යාපාරිකයෝ ගාව මේ ගුණාංගය නෑ. මම දැකල තියනවා ඇමරිකානු හමුදාවේ උසස් නිලධාරීන් පවා යුධෝපකරණ වාර්තා වැඩසටහන් වලට එන මාධවේදීන්ටත් කතා කරන්නේ "සර්" කියල. ඉස්පිරිතාලේ  කක්කුස්සි හෝදන මනුස්සයටත් ,දොස්තරටත් තමන්ගේ රාජකාරිය ඉවරුනාම එකට කතාකරකර යන්න, තේ එකක් බොන්න පුළුවන් විදියේ මානසික මට්ටමකට තාමත් අපේ මිනිස්සුන්ට එන්න බැරි වෙලා. ඒ මට්ටමට තියා ආසන්නයට වත්. ඔන්න ඔන්න මාතෘකාවෙන් පිටට යනවා. මම කතාකරන්න ගත්තේ මනුස්සයෙක්ගෙ ඇඳුමෙන් සහ පිට පෙනුමෙන් ඒ මිනිහ මනින එකට විරුද්ධව.

බස් එකක ගියත් හොඳට ඇඳලා කරලා හිටියේ නැත්තන් කොන්දොස්තර කතාකරන්නේ එක්කෝ අයියේ, මල්ලියේ කියල. එහෙම කතාකලා කියල වැරද්දක් නැති උනත් මම නම් ඒකට කැමති නෑ. ලෙන්ගතුකමින් අය්යේ මල්ලියේ කියල කතාකරන හැඟීමක්  නෙවෙයි එතනින් පෙන්නුම් කරන්නෙ. නම නොදන්නා  පිටස්තරයෙක්ට ආමන්ත්‍රණයට යොදාගන්න වචනයක් විදියට විතරයි. හොඳට ඇඳපැළඳගෙන ඉන්න පුද්ගලයෙක්ට ඕනෙම කෙනෙක් කටපුරා "මහත්තය" කියල ආමන්ත්‍රණය කරනවා අපේ සමාජයෙ.එහෙම බැලුවම මහත්තයෙක් වෙන්නේ කලිසමක් ඇන්දොත් විතරද?

එකදවසක් උපන්දිනේට තෑග්ගක් විදියට මට  ගිටාර් එකක් අරන් දෙන්න මගෙ බිරිඳට  උවමනා වෙලා අපි දෙන්න බෞද්ධාලෝක මාවතේ "යමහා මියුසික් සෙන්ටර්" එකට ගියා. ඒකෙ ඉන්න සේල්ස් රෙප් කෙනෙක් "මේක හොඳයි මචං , මේක නං ගණන් මචං" කිය කියා තමයි ගිටාර් පෙන්නුවේ. මට හොඳට තේරුණා සමහර මිල අධික ගිටාර් පෙන්නකොට " මේක නං ගනං , මේක ගන්න උඹට සල්ලි නෑ" වගේ හැඟීමක් හිතේ රඳවගෙන තමයි ඌ මට ඒවා පෙන්නුවේ . "ඔය එයාව අඳුනනවද?" කියල මගෙ බිරිඳ එනගමන් මගෙන් ඇහුවේ තොර තෝංචියක් නැතිව ඌ මට "මචන් හුචන් " කිව්වා නිසා වෙන්නැති. ජාතික ඇඳුම විදියට ඩෙනිමයි, ටී ෂර්ට් කෑල්ලකුයි ඇඳලා රබර් සෙරෙප්පු දෙකක් දාගෙන බැකිංහම් පැලස් එකට යන්න උනත් දෙපාරක් නොහිතන මාව ඌට පේන්න ඇත්තේ නිකන්ම නිකං "හිපාටුවෙක්" විදියට වෙන්නැති. බලන්ගියාම ඒකේ ඇත්තක් නැත්තෙමත් නෑ.

ගල් වැඩපළට යන එන ගමන් ගමේ හංදියේ කඩපිල් ගාව අහලපහල නෑදෑයෝ , හිතවත් මිනිස්සු එක්ක  නවත්තල කයිවාරු ගගහ ඉන්නවා මං ගොඩක් වෙලාවට. උදේට හවසට  "කිට මරලා" ඔපිස් වල  වැඩට යන අහලපහල හිතවත් සමහරු , කබල් කොට කලිසමකුයි , ටීෂර්ට් කබලකුයි ඇඳගෙන බුලත් විටකුත් හප හප ඉන්න මං දිහා බලලා  හිනා වෙලා යද්දී මං දන්නවා ඒ හිනාවෙන්නේ කින්ඩියට කියලා. දවසම මජං ,ගල්කුඩු නාගෙන මලපෙරේතයෙක් වගේ ඉන්න නිසා මගෙ රස්සාව "චාටර්" රස්සාවක් කියල උන්ට හිතෙනවා ඇති. අපේ ගම්වල මිනිස්සුන්ගෙ විදියට කමිසේ කලිසම ඇඳලා උදේ ගිහිං හවස ගෙදර එන පුද්ගලයා තමයි පොර. අනිත් උන් හිපාටුවෝ. ගමේ මගුලටයි, මළගෙදරටයි හැම එකටම නිදිමරන , tv එකක් කොම්පියුටරයක් ගෙනාවම ඒක අටවගන්නත් ඕනේ වෙන, වතුර මෝටරේට හුලන් ඇද්දත් එක හදවගන්න එක්ක යන, ගමේ එවුන්ගේ දහසකුත් එකක් පක්කලි වැඩ ඔක්කොම කරන මටත් අපේ ගමේ අපේම එවුං සලකන්නේ එහෙමයි. එහෙම බැලුවම නොදන්නා සමාජය ගැන කවර කතාද?? 

මං හිතන විදියට "ඇඳුම" මිනිස්සු මණින මිනුම් දණ්ඩක් විදියට මුලින්ම යොදාගන්නේ උසාවියෙදි . සුදු අත්දිග ෂර්ට් එක ඇඳලා බෙල්ලෙ බොත්තමත් පියවල උසාවියට ගියේ නැත්තං ලැබෙන දඬුවමත් තද වෙන්න පුළුවන් කියලයි මම නං අහල තියෙන්නෙ. පොලිසියටත් වැරද්දක් කරලා ගියාම, හොඳට ඇඳලා ඉන්න මිනිහගේ පැත්ත තමයි  පොලිස්කාරයත් අරගන්නෙ. වැරැද්ද කරපු එකා වැදගත් විදියට පේනවා නම් දඬුවම උනත් දෙන්නේ ගරුසරු ඇතුව. වැරැද්ද සිද්දවුන එකා වැදගත් විදියට ඇඳලා කරලා ඉන්නවනම්, කරපු එකා ක්‍රමේකට ඇඳලා නැත්තන් ඌට අනිවාර්යෙන් ගුටිකන්නත් සිද්දවෙනවා. මේවා  උඩ ඉඳන්ම වෙනස් වෙන්න ඕනේ අනාගතේදි වත්.

ඇඳුම වගේම තමන් යන එන බයිසිකලෙන්, වාහනෙනුත්,ජීවත්වෙන නිවසේ ප්‍රමාණෙනුත්, කරන රස්සාවෙනුත්, පාස් කරපු විභාග වලිනුත්, පිට රට වල ඉන්න ඥාතීන් සංඛ්‍යාවෙනුත් මිනිස්සුන්ව මනින්න මිනුම්දඬු සමාජය තුළින්ම හදාගෙන. පදවගෙන යන වාහනේ වටිනාකම අනුව ඒ පුද්ගලයාගේ වැදගත්කමත් අඩු වැඩි වෙනවා. ඒ කාරණාව තමන්ගෙ මට්ටමත් එක්ක ගලපගන්න විදිය පිළිබඳව අත්දුටු  සාක්ෂියක් මට දැනිල තියනවා. තරුණ වයසෙදි (20,25 කියමුකෝ) කාර් එකක  යනගමන් පාරෙ ඉන්න කෙල්ලෝ දිහා බලබල යද්දී පෙරළා ප්‍රතිචාර දක්වන ( බැලුවම ඇඹරෙන්න පටන්ගන්න ) කෙල්ලෝ මෝටර් සයිකලේක යනකොට එහෙම වෙන්නේ නෑ.  ඒ වගේම මෝටර් සයිකලේක යද්දි ප්‍රතිචාර දක්වන කෙල්ලෝ කාර් දිහා බලන්නේ වත් නෑ ගොඩක් වෙලාවට.ත්‍රීවීල් වල දඩින් බිඩින් ගාගෙන සිංදුවකුත් දාගෙන යන කොල්ලෝ දිහා බලන කෙල්ලො කාර් , බයික් දිහා බලන්නේ අඩුවෙන්. මම මේ කියන්නෙ ආකර්ෂණය ගැන මිසක් වෙන දෙයක් ගැන නෙවෙයි. තමන්ගේ සමාජ මට්ටම  තෝරාගන්න මිම්මක් විදියට ඒකත් යොදාගැනෙනවා එහෙම බැලුවම. 

 

ඉස්සර කොන්ඩෙ වවාගෙන රැවුල වවාගෙන ඉන්නකොට තාත්තගෙනුත් බැනුම් අහන්න උනා. " බලපන්කො මළ පෙරේතයවගේ හැටි විතරක්, කපාගනින්කෝ ඔය බූටෑව වගේ තියන රැවුලයි කොන්ඩෙයි " කියනවා මං අනන්තවත් අහන්න ඇති. දැන් නම් වැඩ වැඩි කම නිසාවට සහ කම්මැලිකම නිසා ඔය දෙකම සමහර වෙලාවට වැවෙන්න ඇරලා තිබුණත් ඉස්ටයිල් එකක් විදියට වවන්නෙ නැත්තේ ටිකෙන් ටික මැදි වයසට ලංවෙන නිසා වෙන්නැති. මීට අවුරුදු ගානකට කලින්, රැවුල කොන්ඩෙ  වවන කොල්ලන්ව සමාජයෙන් ප්‍රතික්ෂේප උනා. කුඩුකාරයෙක් , ගංජා කාරයෙක් විදියටයි අපිළිවෙලට රවුල් කොණ්ඩ වවාගෙන ඉන්න කොල්ලන්ව ඒ කාලේ හැඳින්නුවෙ. දැන් ඒ තත්වය වෙනස් වෙලා. එහෙම ඉන්න කොල්ලන් දැන් කව්රුත් ඒ මිම්මෙන් මනින්නේ නෑ. 

ඒ කාලේ "පීචං ගායකයා" වෙච්චි ජෝතිපාල අද නැතුවම බැරි කළාකාරයෙක්. මිනිස්සුන්ගේ ඇතුලාන්තය අපිට මනින්න ක්‍රමයක් නෑ. සුදු ඇඳුම් ඇඳගත්ත අපරාධකාරයෝ වගේම වැරහැලි ඇඳගත්ත සාන්තුවරුත් අප අතර ජීවත්වෙනවා. හැම පුද්ගලයෙක්ම තමන්ට ආවේණිකයි.හැම පුද්ගලයා තුළම අවේණික වටිනාකම් තියනවා. ඒ නිසාවට මිනිස්සු ඇඳුමෙන් මණින ක්‍රමයට තිත තියන්න කාලය ඇවිත්. ටිකෙන් ටික හරි අනාගතේදි මේ හැම මිනුම් දණ්ඩක්ම  අහෝසි වෙලා යාවියි කියල හිතනවා...